29 października – Światowy Dzień Udaru Mózgu
Szacuje się, że jeden na sześciu mieszkańców globu będzie mieć udar mózgu podczas swojego życia.
zdjęcie: canstockphoto.pl
2025-10-30
Światowy Dzień Udaru Mózgu obchodzony jest co roku 29 października. Został ustanowiony przez Światową Organizację Udaru Mózgu (World Stroke Organization) w celu uświadamiania społeczeństw, że udar mózgu jest bardzo groźną chorobą, trzecią, co do częstości, przyczyną śmierci i głównym powodem trwałej niepełnosprawności wśród osób dorosłych. Szacuje się, że jeden na sześciu mieszkańców globu będzie mieć udar mózgu podczas swojego życia. Z okazji Światowego Dnia Udaru Mózgu na całym świecie specjaliści z dziedziny neurologii, rehabilitacji i innych środowisk medycznych spotykają się i nagłaśniają ten problem podczas specjalnych akcji, happeningów, zjazdów oraz konferencji.
Także w Polsce, w tym dniu, odbywają się akcje edukacyjno-informacyjne na temat udaru mózgu. W ramach kampanii społecznej STOP UDAROM co roku organizowane są wydarzenia, które mają na celu zwiększanie świadomości o udarze mózgu. Przyjmują one różnorodną formułę. Biorą w nich udział lekarze, pacjenci a także znane i lubiane gwiazdy ekranu, sportu i kultury. Zaangażowanie zarówno specjalistów, jak i popularnych osobistości, pomaga w zwróceniu uwagi mediów, ale także społeczeństwa na trudny i ważny temat, jakim jest udar mózgu.
Objawy udaru
Z punktu widzenia osoby ratującej życie człowiekowi, który doznał udaru - dokładna przyczyna wystąpienia udaru nie ma znaczenia. Nie wolno bać się udzielić pomocy! Im szybciej rozpoznasz objawy i zareagujesz, tym lepiej dla chorego!
U – utrudniona, bełkotliwa, niezrozumiała mowa
D – dłoń / ręka opadająca i / lub noga, niedowład jednej strony ciała; utrata siły lub kontroli nad kończynami
A – asymetria twarzy ust / niedowład lub porażenie mięśni po jednej stronie twarzy, opadnięty kącik ust lub oka, zaburzenia widzenia
R – reaguj natychmiast!
Szybka reakcja może uratować życie chorego.
Nie u każdego objawy muszą wyglądać tak samo. Mogą mieć różne nasilenie i trochę inne umiejscowienie. Nie wszystkie objawy muszą być obecne, by stwierdzić udar. Czasem wystarczy jeden z nich: silny nagły i niespodziewany ból głowy, zawroty głowy, asymetria twarzy, bełkotliwa mowa, zaburzenia mowy, używanie nie pasujących do kontekstu słów, wypowiadanie bezsensownych zdań, zapominanie wyrazów, niedowład kończyn, który może dotyczyć wszystkich lub tylko jednej strony jednej ręki lub nogi. Może pojawić się drętwienie, mrowienie, zaburzenia czucia.
Stosunkowo często – w 1/3 wszystkich przypadków – do udaru mózgu dochodzi podczas snu, a chory zauważa objawy dopiero po przebudzeniu. Może zdarzyć się, że objawy nagle ustąpią przed wizytą lekarza lub przyjazdem karetki, ale to nie znaczy, że udar się cofnął! Może trwać! Nadal osoba potrzebuje pomocy.
Zasada złotej godziny
Im dłużej krew nie dociera do mózgu, tym większe i poważniejsze są uszkodzenia, dlatego tak często lekarze mówią o „złotej godzinie”. To czas, w którym należy udzielić pomocy, by skutki udaru były jak najmniejsze. Coraz częściej udar przydarza się osobom młodym, dlatego nawet u dwudziestokilkulatków warto zwracać uwagę na nagle występujące bóle głowy i inne objawy. Śmiertelność pacjentów z udarem wynosi nawet 40%.