Pielgrzymka Apostolstwa Chorych na Jasną Górę
2025-10-09
Historia pielgrzymowania osób cierpiących do Matki Bożej Częstochowskiej z pewnością nie rozpoczęła się dopiero wraz z powstaniem wspólnoty Apostolstwa Chorych, w 1925 r. Ta historia jest znacznie bogatsza i dłuższa, bo chorzy pielgrzymują przecież przed oblicze Czarnej Madonny chyba od zawsze. Jednak w tę płynącą nieustannie rzekę cierpiących pielgrzymów, w którymś momencie dziejów włączyli się także ci zgromadzeni we wspólnocie Apostolstwa Chorych.
I Pielgrzymka Osób Chorych i Niepełnosprawnych na Jasną Górę organizowana przez Apostolstwo Chorych odbyła się 19 lipca 1966 r. Jak wiemy, rok ten był w Polsce obchodzony jako Rok Milenijny i właśnie z tej okazji ówczesny sekretarz Apostolstwa Chorych, ks. Jan Szurlej, pragnął zainicjować coroczne pielgrzymowanie członków wspólnoty do Jasnogórskiej Królowej Polski. W tym celu, już w maju 1965 r. wysłał do Prymasa Wyszyńskiego oficjalny list, w którym przedstawił swoją ideę, prosząc o jej akceptację. Uzyskawszy zgodę, ks. Szurlej wysłał kolejny list, tym razem z zaproszeniem Prymasa do przewodniczenia pielgrzymce i wygłoszenia homilii: „W imieniu Apostolstwa Chorych i chorych całej Polski ośmielam się prosić Waszą Eminencję, by był łaskaw przewodniczyć pielgrzymce. Chorzy byliby bardzo Waszej Eminencji wdzięczni, gdyby Wasza Eminencja zechciał odprawić Mszę świętą i wygłosić homilię”. Niestety z uwagi na inne obowiązki Prymas nie przybył wówczas na Jasną Górę, ale przekazał pielgrzymom słowa jedności i udzielił błogosławieństwa.
Chorzy ofiarowali Matce Najświętszej specjalne wotum z umieszczonym na nim krzyżem Apostolstwa Chorych. W swoich listach do Sekretariatu jeszcze długo po tym niezwykłym wydarzeniu dawali wyraz głębokim przeżyciom, jakie towarzyszyły im tego dnia na Jasnej Górze i oczekiwali następnej takiej okazji do spotkania z Matką Bożą.
Początkowo coroczne spotkania na Jasnej Górze organizowane przez Apostolstwo Chorych nazywane były Ogólnopolskimi Dniami Chorych, dopiero z czasem zaczęto używać określenia „pielgrzymka”. Zmiana nazwy wiązała się także z rozbudowaniem formuły spotkania, które często sprowadzało się do odprawienia samej tylko mszy świętej w intencji chorych. Z biegiem lat pielgrzymi zapraszani byli do całodniowego pobytu na Jasnej Górze, na wzór pierwszej pielgrzymki. Oprócz Eucharystii uczestniczyli także w modlitwie różańcowej, nabożeństwie Drogi Krzyżowej, udzielano im sakramentu namaszczenia chorych oraz indywidualnego błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem podczas nabożeństwa lourdzkiego.
Pielgrzymki chorych na Jasną Górę odbywały się w miesiącach letnich, zawsze po ustaleniu terminu z ojcami paulinami. Nie była to jednak stała data. Sytuacja ta zmieniła się z początkiem lat siedemdziesiątych, kiedy zdecydowano, że pielgrzymka chorych będzie organizowana 6 lipca. Warto w tym miejscu wyjaśnić genezę tej decyzji.
Otóż 27 stycznia 1968 r. papież Paweł VI przychylił się do prośby biskupów polskich, aby uroczyście zatwierdzić wybór Matki Bożej Uzdrowienia Chorych na patronkę wspólnoty Apostolstwa Chorych: „Zasięgnąwszy opinii Kongregacji Obrzędów, z całą świadomością i dojrzałą rozwagą, oraz na mocy pełni władzy apostolskiej, niniejszym pismem na zawsze Błogosławioną Maryję Dziewicę, której nadano tytuł Uzdrowienie Chorych, na główną u Boga patronkę całej Unii Apostolstwa Chorych i wszystkich chorych w Polsce zatwierdzamy, czyli na nowo ustanawiamy i ogłaszamy, dodając wszystkie honory i przywileje liturgiczne, przysługujące prawnie szczególnym patronom różnych społeczności, łącznie z uprawnieniem obchodzenia Jej święta corocznie w dniu 6 lipca oraz używania własnego formularza Mszy świętej”. Ponieważ na mocy papieskiego dekretu dzień 6 lipca został wyznaczony świętem patronalnym Apostolstwa Chorych, zdecydowano, że będzie to także stały termin pielgrzymki chorych do Matki Bożej.
Na przestrzeni lat zmieniała się liczba osób uczestniczących w pielgrzymkach. Niektóre spotkania chorych na Jasnej Górze odbywały się w bardzo nielicznym gronie. Po pierwsze działo się tak dlatego, że cenzura utrudniała dotarcie do chorych z jakimikolwiek informacjami, a po drugie ówczesne możliwości dostania się chorych do Częstochowy z wielu stron Polski były mocno ograniczone.
Wówczas, gdy chorzy z różnych względów nie mogli przybyć na Jasną Górę, gromadzili się w tym samym czasie na organizowanych w wielu diecezjach pielgrzymkach do lokalnych sanktuariów maryjnych, pozostając w duchowej łączności z księdzem sekretarzem, który sprawował w ich intencji mszę świętą w Kaplicy Cudownego Obrazu.
Przez kolejne lata tysiące osób chorych i niepełnosprawnych wytrwale gromadziło się u stóp Królowej Polski na swej pielgrzymce. Bardzo często towarzyszyli im nie tylko duszpasterze i kapelani szpitalni ale również księża biskupi, którzy odpowiadali na zaproszenie, by przewodniczyć pielgrzymce i wygłosić do chorych homilię.