O Mesjaszu - królu i kapłanie

Z Księgi Psalmów. Mesjasz przychodzi z mocą i wybawieniem. Proszę o otwarcie Pisma Świętego na Psalmie 110.

zdjęcie: CANSTOCKPHOTO.PL

2016-03-03

Psalm 110 należy do grupy „Psalmów królewskich” (Ps 2; 18; 20; 21; 45; 72; 89; 101; 110; 132, 144). Prawdopodobnie był śpiewany (recytowany) podczas intronizacji nowego króla na tron w Jerozolimie. Składano wówczas nowemu władcy życzenia, aby pokonał nieprzyjaciół i uczestniczył w obietnicy, którą Bóg zapowiedział przez proroka Natana królowi Dawidowi: „Utwierdzę tron jego królestwa na wieki. Ja będę mu ojcem, a on będzie Mi synem” (2 Sm 7, 13-14). Z czasem, gdy w Izraelu królów już nie było, tekst ten utracił swój królewski koloryt, a otrzymał sens mesjański. Izraelici, wyśpiewując ten poemat, oczekiwali już nowego króla – Mesjasza, którego panowanie nigdy nie przeminie, a jego władza obejmie świat cały.

Pod względem zakresu wypowiedzi, tekst ten można podzielić na dwie części: wyrocznia królewska (wersy 1-3) oraz wyrocznia kapłańsko-królewska (wersy 4-7). Jeśli chcielibyśmy wyróżnić strofy tego Psalmu, to otrzymamy cztery nierówne części: I – wersy 1-2; II – wers 3; III – wers 4; IV – wersy 5-7.

Pieśń inicjuje mowa proroka, który obwieścił słowa Jahwe skierowane do jakiejś niezwykłej postaci, którą autor określił słowami „mój Pan”. Bóg uczynił go uczestnikiem swojej władzy, gdyż sformułowanie „siądź po mojej prawicy” wskazuje na wywyższenie tej osoby oraz podkreśla, że ów niezwykły człowiek (król?) jest najważniejszą osobą po Bogu. Jahwe, siedzącemu po swojej prawicy zapowiedział, że jego wrogów położy pod jego stopy (wers 1). Zwyczaj ten – znany z Mezopotamii, Ugarit i Egiptu – eksponował całkowitą uległość nieprzyjaciół wobec zwycięskiego władcy, który dosiadając konia, stawiał nogę na głowie leżącego na ziemi pokonanego nieprzyjaciela lub siedząc na tronie, przyjmował jego hołd, kładąc swoją stopę na głowie albo karku zwyciężonego władcy (zob. także Joz 10, 24).

Podobne znaczenie zawiera wypowiedź wersu 2. Król (Mesjasz), dzięki Bożemu wsparciu, wyciągnie berło swojej potęgi ze Syjonu i rozciągnie go nad wszystkimi wrogami (wszelkim złem). Wskazanie na Syjon, jako miejsce działania Boga, podkreśla rolę Syjonu (Jerozolimy, świątyni) w historii zbawienia oraz uwydatnia udział króla (Mesjasza) w Boskiej władzy Jahwe.

Wers 3 pod względem przekładu i interpretacji należy do jednych z najtrudniejszych tekstów Starego Testamentu. Jego dosłowny przekład z języka hebrajskiego jest niezrozumiały: „Lud twój chętny w dniu potęgi twojej w świętej ozdobie, z łona świtu dla ciebie rosa dzieciństwo twoje”. Przekład z greckiej wersji Starego Testamentu (Septuaginta) brzmi: „Z tobą władza w dniu twej potęgi w blaskach świętości: z łona przed jutrzenką zrodziłem cię”. Tłumacząc łacińskie opracowanie Biblii (Wulgata) otrzymamy: „Z tobą początek w dniu twojej mocy, w szatach świętych, z łona przed jutrzenką ciebie zrodziłem”.

Popatrzmy zatem na ten wers z dwóch stron – najpierw od strony wersji hebrajskiej, a następnie z punktu widzenia wersji greckiej i łacińskiej. Wpierw jednak złagodźmy tłumaczenie hebrajskie: „Lud Twój jest gotów na dzień rekrutacji. W blasku świętości, z łona jutrzenki do Ciebie przybywa rosa Twojej młodzieży”. W zaproponowanym przekładzie słowa te mogą odnosić się do wspomnianej już intronizacji nowego króla. Był to bowiem dzień jego koronacji i równocześnie uroczystej prezentacji wojska. Młodzież, która jak rosa (symbol błogosławieństwa i pomyślności) przybywa z łona jutrzenki (symbolu życia, narodzin, czystości) stanowi nową siłę Izraela. Uosabia również nadzieję przemiany, nowego zapału i świeżego spojrzenia na teraźniejszość i w przyszłość.

Tłumaczenia greckie i łacińskie bardziej odnoszą się do osoby Mesjasza niż do obejmującego władzę ziemskiego króla. W przekładach tych wyraźnie dostrzegalne są dwie części tego trudnego wersu. Pierwsza zawiera wypowiedź psalmisty: „z tobą władza w dniu twej potęgi w blaskach świętości”, a druga stanowi wypowiedź Jahwe: „z łona przed jutrzenką zrodziłem cię”. W układzie tym pierwsza część wersu podkreśla majestat Mesjasza, a druga Jego tajemnicze pochodzenie oraz szczególny związek z Jahwe.

Kolejny wers zawiera oświadczenie Jahwe, poprzedzone wprowadzeniem psalmisty o nieodwołalności decyzji Boga. Król (Mesjasz) będzie kapłanem na podobieństwo Melchizedeka – tajemniczego króla Szalemu (koniecznie przeczytajmy: Księga Rodzaju 14, 18-20 oraz List do Hebrajczyków 7, 11-28). Wyrażenie „kapłan na wieki” może stanowić analogię do wspomnianej już zapowiedzi, którą król Dawid otrzymał od Boga przez proroka Natana (zob. Druga Księga Samuela 7, 13-14) lub też może podkreślać ponadczasowy wymiar misji kapłańskiej.

Wersy 5-6 ukazują króla (Mesjasza) jako zwycięzcę i sędziego. Zwróćmy uwagę na początek wersu piątego: „Pan po Twojej prawicy”. W wersie pierwszym to król był po prawicy Jahwe, a w tym wierszu, to Jahwe zasiadł po prawicy króla. Zmiana miejsc wiąże się z nowym przesłaniem wersu piątego. O ile w wersie pierwszym, siedzący po prawej stronie Jahwe był najważniejszą osobą po Bogu i uczestniczył w Jego władzy, tak w tym wierszu Jahwe siedzący po prawej stronie władcy, stał się jego obrońcą i doradcą (zob. Ps 121, 5). Obecność Boga przy królu sprawia, że jest on zdolny pokonać wszystkich swoich nieprzyjaciół (odniesienie do wersu pierwszego). W znaczeniu mesjanistycznym, wersy te podkreślają, że Mesjasz będzie posiadał siłę i władzę Jahwe. W odpowiednim czasie („w dniu swego gniewu”) dokona On sądu nad wszystkimi narodami (zob. Ps 2, 8), czyli również nad nami. Bądźmy przeto zawsze gotowi zdać sprawę Bogu z naszego życia (zob. Rz 14, 10-12; 2 Kor 5, 9-10; Hbr 4, 13).

Dynamizm i napięcie akcji wyrażonej w formie proroctwa w wersach 5-6, uspokaja obraz wersu 7. Prawdopodobnie psalmista nawiązał do rytuału koronacyjnego, podczas którego król wraz ze swoją świtą udawał się do potoku Cedron, aby napić się świeżej wody ze źródła Gichon. Gest ten symbolizował siłę i czystość, które miały towarzyszyć nowemu władcy (zob. 1 Krl 1, 32-40). Obraz ten może również wyrażać wsparcie, jakie człowiek otrzymuje od Boga. W zmaganiach, które trzeba przejść podczas drogi życia, zawsze znajdą się odpowiednie miejsca oraz stosowne sytuacje, w których nabiera się życiodajnych sił i otrzymuje się pokrzepienie w codziennym życiu. Dla człowieka wierzącego tym życiodajnym strumieniem jest sam Bóg (zob. Ps 36, 9-10).

Psalm 110 jest najczęściej cytowanym Psalmem w Nowym Testamencie (np.: Ewangelia według św. Mateusza 22, 44; Ewangelia według św. Marka 12, 36; Ewangelia według św. Łuksza 20, 42-43; Dzieje Apostolskie 2, 34- 35; Pierwszy List do Koryntian 15, 25). W świetle Nowego Testamentu widzimy Jezusa Chrystusa jako tego, kto w pełni zrealizował zapowiedź o królewskiej i kapłańskiej godności Mesjasza.

Psalm 110 jest również jednym z najczęściej odmawianych Psalmów w Liturgii Godzin (brewiarzu), gdzie otrzymał stałe miejsce w nieszporach niedzielnych oraz podczas uroczystości.


Zobacz całą zawartość numeru ►

Ks. Wilk Janusz, Z cyklu:, Numer archiwalny, Miesięcznik, 2016-nr-03, Autorzy tekstów, Biblijne co nieco

nd pn wt śr cz pt sb

25

26

27

28

29

1

2

3

4

5

6

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

1

2

3

4

5

6

Dzisiaj: 29.03.2024