O stworzeniu i spojrzeniu
Z Księgi Psalmów. Ludzkie serce nie jest zakryte przed Bogiem. Proszę o otwarcie Pisma świętego na Psalmie 33.
zdjęcie: CANSTOCKPHOTO.PL
2018-09-07
Psalm 33 jest klasycznym hymnem, opartym o konstrukcję alfabetyczną, co oznacza, że posiada tyle wierszy, ile liter ma alfabet hebrajski (czyli 22). Jego budowa: wstęp, będącym wezwaniem do wysławiania Jahwe (wersy 1-3), uzasadnienie wezwania (wersy 4-19) oraz zakończenie, zawierające przekonanie, że tak potężnemu Bogu warto bezwzględnie zaufać (wersy 20- 22). Uzasadnienie wezwania do wysławiania Jahwe można podzielić na dwie części: pierwsza, dotycząca stworzenia (wersy 4-12), a druga wszechwiedzy i zbawczego działania Jahwe (wersy 13-19).
Psalmista zwraca się do ludzi sprawiedliwych i prawych (wers 1), czyli takich, których charakteryzuje prawda w relacji do Boga, do innych i do siebie samych. Są oni wezwani do wychwalania Jahwe na instrumentach muzycznych (cytra i harfa) oraz przez radosny śpiew (wers 2-3). Natchniony autor wzywa do wykonania „pieśni nowej” (Ps 33, 3). Wyrażenie to możemy rozumieć jako utwór przygotowany z okazji jakiegoś nowego, szczególnego wydarzenia lub też może ono być utartą formułą określającą liturgiczną pieśń uwielbienia Jahwe, która ma wybrzmiewać po wszystkie czasy (zob. Ps 40, 4; 96, 1; 98, 1; 149, 1; Iz 42, 10; Ap 5, 9). Należy dodać, że w Izraelu muzykę postrzegano jako naturalną lub właściwą reakcję na to, co Bóg uczynił dla swojego ludu lub poszczególnych ludzi.
Najobszerniejsza część utworu, czyli uzasadnienie potrzeby wychwalania Jahwe (wersy 4-19), rozpoczyna się od podkreślenia wiarygodności Boga, który nie tylko miłuje sprawiedliwość i prawo (wers 5), ale sam kieruje się nimi (wers 4). Orant wyliczając stwórczą aktywność Jahwe (wersy 6-12), eksponuje Jego potęgę i precyzję. Jahwe stwarza i porządkuje, ozdabia i harmonizuje (zob. Rdz 1, 1 – 2, 4a). Ze względu na moc stwórczą Boga, każde stworzenie powinno okazywać bojaźń wobec Niego (wers 8). Stwórca jest nie tylko Panem stworzeń, ale równocześnie Panem dziejów. W sposób szczególny opiekuje się ludem, który wybrał jako swoje dziedzictwo (wersy 11-12).
Myślą przewodnią drugiej części uzasadnienia potrzeby wychwalania Jahwe (wersy 13-19) jest idea Bożego spojrzenia na cały świat i każdego człowieka z osobna. Bóg jako Stwórca doskonale zna swoje dzieło i nikt oraz nic nie ukryje się przed Nim. Nawet tajniki ludzkiego serca nie są przed Nim zakryte (wers 15), dlatego brak jest jakichkolwiek sposobów, aby uniknąć boskiego spojrzenia (wersy 16-17). Jednakże dla bogobojnych spojrzenie to wyraża ochronę i stałą opiekę (wersy 18-19).
W Biblii symbolika oka (lub oczu) Boga jest wyrazem Jego wszechwiedzy. Przed Nim nie ma rzeczy zakrytych (zob. np. Hi 28, 10; Ps 139, 16; Prz 15, 11). Odwrócenie oczu od człowieka, łączy się z brakiem pomocy ze strony Boga i koniecznością zmiany negatywnej postawy życiowej człowieka (zob. Iz 1, 15-17). Od około XVI wieku w oknach kościołów i na zwornikach sklepień pojawia się „Oko Boże” wpisane w trójkąt – symbol Trójcy Świętej. Znak ten w symbolice chrześcijańskiej wyraża wszechobecność i opatrzność Bożą. W zakończeniu psalmu znajdujemy wyznanie ufności (wersy 20-21) oraz prośbę (wers 22). Psalmista, wypowiadając się w imieniu całego narodu, okiem wiary wygląda Boga, Jego opieki (symbol tarczy) oraz radości, będącej owocem zaufania Jahwe. W Nim pokłada swoją nadzieję i nadzieję swoich rodaków.
Boga wysławia człowiek, który w otaczającym świecie dostrzega stwórczą Jego dłoń, a w „oczach Boga” widzi opatrznościowe spojrzenie Stwórcy na swoje stworzenia. Człowiek, który przeczyta ten psalm bez wiary, dostrzeże kogoś, kto uważnie obserwuje jego życie; kogoś, przed kim nic się nie ukryje. Obydwa spojrzenia są prawdziwe. Wszystko zależy z jakiego punktu człowiek rozważa ten hymn. U Boga obserwowanego przez człowieka nic to nie zmienia, ale różny odbiór spojrzenia Boga na człowieka zmienia wszystko.
Powróćmy jeszcze na chwilę do jednego ze szczegółów z psalmu – do „harfy o dziesięciu strunach” (Ps 33, 2), na której mamy wygrywać piękną melodię życia naszemu Stwórcy. Może ona symbolizować Dziesięcioro Przykazań. Każda struna tej harfy, to jedno przykazanie. Piękna melodia płynie tylko wtedy, gdy przestrzega się każdego z przykazań. Harfa pozbawiona jednej lub kilku strun nie będzie już sprawną harfą. Dekalog pozbawiony jednego lub kilku przykazań nie będzie już Dziesięciorgiem Przykazań. Ludzka wolność nie oznacza destrukcji strun Bożej harfy.
Zobacz całą zawartość numeru ►
