Sesja etyczna w Zabrzu
W dniach 5-8 czerwca 2018 roku w Zabrzu odbywa się XXV Jubileuszowa Międzynarodowa Konferencja Kardiologiczna poświęcona zagadnieniu „Postępy w rozpoznawaniu i leczeniu chorób serca, płuc i naczyń”. W ramach tej konferencji miała miejsce sesja etyczna zatytułowana „Bliżej w stronę chorego. Słuchać, by usłyszeć...”
Od lewej: ks. dr hab. Antoni Bartoszek, prof. UŚ; ks. prof. dr hab. Andrzej Muszala; dr hab. Małgorzata Krajnik, prof. UMK; dr hab. Danuta Krzyżyk; ks. dr hab. Konrad Glombik, prof. UO.
zdjęcie: Apostolstwo Chorych
2018-06-07
Do auli im. Prof. Zbigniewa Religi Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu w środę 6 czerwca przybyli znakomici prelegenci, przedstawiciele świata medycznego (lekarze, pielęgniarki i studenci) oraz osoby, dla których troska o chorych jest ważna, by wspólnie pochylić się nad zagadnieniami etycznymi związanymi z opieką nad osobami chorymi. Wszystkich zgromadzonych przywitała pani Małgorzata Mańka-Szulik, Prezydent Miasta Zabrze, która następnie prowadzenie konferencji przekazała redaktor Barbarze Gruszce-Zych.
Pierwszym prelegentem był ks. dr hab. Antoni Bartoszek, prof. UŚ, Dziekan Wydziału Teologicznego UŚ w Katowicach, który zaprezentował słuchaczom wykład zatytułowany „Pacjent jako osoba”. Stwierdzenie, które dzisiaj wydaje nam się altruizmem, nie zawsze było tak oczywiste i niesie za sobą konkretne konsekwencje. Wśród nich wykładowca wymienił konieczność zachowania równowagi między autonomią pacjenta a autonomią lekarza, ciągłego budowania więzi społecznych, w tym zaufania na linii pacjent – lekarz, promowania integralnej wizji osoby ludzkiej jako jedności cielesno-psychiczno-duchowej, wynikającą stąd dalszą troskę o medycynę całościową ze zwróceniem uwagi na duchowość pacjenta.
Drugi wykład, poświęcony tematowi „Spotkanie w słowie – wybrane aspekty komunikacji medycznej”, zaprezentowała dr hab. Danuta Krzyżyk, adiunkt w Katedra Dydaktyki Języka i Literatury Polskiej Wydziału Filologicznego UŚ w Katowicach. Zebrani mogli usłyszeć o złożonościach komunikacji lekarza z pacjentem, wynikającymi choćby z odmienności sytuacji obu osób podczas wizyty lekarskiej: lekarz w kontakcie z pacjentem nie jest osobą prywatną, podczas gdy dla chorego ta sama sytuacja nie jest do końca oficjalna. Prelegentka mocno podkreśliła, że przez fakt choroby człowiek nie traci nic ze swojego człowieczeństwa, nie przestaje być człowiekiem, dlatego nie wolno go traktować wyłącznie jako jednostkę chorobową.
Do zagadnienia dotyczącego całościowej opieki lekarza nad chorym w jego chorowaniu wróciła dr hab. Małgorzata Krajnik, prof. UMK, prezes Polskiego Towarzystwa Opieki Duchowej w Medycynie. W swoim przedłożeniu pani profesor Krajnik przede wszystkim ukazała, czym jest opieka całościowa, która skupia się nie tylko na leczeniu dolegliwości fizycznych, wynikających z choroby, lecz dostrzega również psychiczne i duchowe potrzeby pacjenta. Podczas wykładu zaprezentowane zostały także konkretne propozycje całościowego podejścia do chorego.
Kolejnym prelegentem był ks. prof. dr hab. Andrzej Muszala, Dyrektor Instytutu Bioetyki UPJPII w Krakowie, współtwórca i kierownik pierwszej w Polsce Poradni Bioetycznej, który zaprezentował wykład pt. „Konsultacje etyczne – praktycznym wsparciem dla lekarzy”. Również tutaj bardzo mocno zostało podkreślone, że lekarz nie zajmuje się tylko przypadkiem klinicznym, lecz osobą; nie tylko ciałem ludzkim, ale człowiekiem. Z tego faktu wynikają często różne dylematy etyczne, z którymi musi zmierzyć się lekarz. W trudnych sytuacjach nie jest on jednak osamotniony – ma do dyspozycji Kodeks Etyki Lekarskiej, prawo medyczne, własne sumienie; pomocą służą także szpitalne komitety bioetyczne czy działająca w Krakowie Poradnia Bioetyczna.
Jako ostatni w tej części sesji wystąpił ks. dr hab. Konrad Glombik, prof. UO, kierownik Katedry Teologii Moralnej i Duchowości Wydziału Teologicznego UO w Opolu, który mówił o roli rodziny w opiece nad chorym. Zwrócił on uwagę, że zdrowie nie jest najwyższą wartością, a choroba może stać się okazją zarówno do utraty sensu życia, jak i jego urzeczywistnienia. Przestrzenią umożliwiającą odkrycie znaczenia i sensu choroby może stać się właśnie rodzina.
Po wysłuchaniu zaplanowanych wykładów wywiązała się dyskusja. Do udziału w niej zostali zaproszeni wszyscy prelegenci oraz prawnicy: mec. Wanda Wolf, mec. Andrzej Wilczyński, Marek Pokora – pacjent Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu, Przedstawiciel Śląskiej Izby Lekarskiej i rzecznik odpowiedzialności zawodowej dr Stefan Kopocz oraz przewodnicząca Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych w Katowicach mgr Anna Janik.
Następnie ogłoszona została przerwa kawowa, po której zebrani mogli wziąć udział w części prawnej sesji. Tu prelegentem był mec. Andrzej Wilczyński, który trudności w relacjach lekarz – pacjent przedstawił na przykładzie dwóch konkretnych kazusów prawnych.
